CÂY SY

 Tên khác: cây xi, chrey pren, chrey krem, andak neak (Campuchia) bo nu xe (Phanrang) – Ficus benjamina L.

Mô tả cây: Sy là một cây to cao, có thể đạt tới 30m, nhưng có thể rất nhỏ và thấp tùy theo điều kiện trồng và nơi mọc. Ví dụ trong những núi non bộ, cây sy rất nhỏ bé. Cành mọc ngay từ gốc với rất nhiều rễ phụ với những sợi dây rủ xuống.Toàn thân có nhựa mủ. Lá rất nhẵn ở cả hai mặt, hình bầu dục dài 5-9cm, rông 3-5cm, cuống lá gầy nhẵn, dài 12-20mm, trên có lòng mcây xi, chrey pren, chrey krem, andak neak (Campuchia) bo nu xe (Phanrang) – Ficus benjamina L.áng. “ Quả” mọc trên cành non, không cuống, hình cầu hay hình trứng, đôi khi mọc đối, đường kính 10-12mm, khi chín có màu đỏ máu. Quả thật là một quả bế, gần hình thận, dài 1,5mm.

cây si

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây sy mọc hoang và trồng tại nhiều nơi khắp nước ta để làm cảnh, bóng mát, hay trồng nhất tại các đình chùa.Thường người ta dùng nhựa và rễ phụ của cây sy. Nhựa chích ở toàn thân, thường cho vào rượu mà uống ngay. Rễ phụ cây sy hái về rửa sạch, sao cho hơi vàng thơm sắc uống hay ngâm rượu mà uống hoặc xoa bóp.

Công dụng và liều dùng

Nhựa sy là một vị thuốc rất phổ biến và rất được tín nhiệm trong nhân dân để chữa các trường hợp ứ huyết do ngã hay bị đánh, bi thương, nhức mỏi chân tay. Còn dùng chữa ho hay cắt cơn hen. Mỗi ngày uống từ 10-20ml nhựa sy còn hòa vào 10-20ml rượu mà uống. Có thể pha thêm rượu để xoa bóp nơi đau nhức. Nếu không có nhựa sy, có thể lấy rễ phụ cây sy rửa sạch, thái nhỏ, sao vàng, thêm nước vào sắc cho uống. Mỗi ngày  uống 25-40g.

Đơn thuốc có sy dùng trong nhân dân

Cắt cơn hen: Nhựa sy 10ml, rượu uống 10ml, khuấy đều uống mỗi ngày.

Chữa đau nhức do ngã, bị thương ứ huyết: Rễ sy 100g, giã nát, thêm ít nước xào cho nóng , đắp lên nơi bị thương, có thể uống nước, bã đắp lên nơi sưng đau